Indeksy PMI mierzą opinie kluczowych menadżerów, czyli menadżerów ds. zakupów. Jak oni postrzegają sytuację obecną i perspektywy dla zarządzanych firm? W skrócie wyniki dla już 33 krajów świata można podsumować tak: Azja południowa i południowo-wschodnia ostro w górę, a Europa ostro w dół. Na 10 krajów notujących najniższe wskaźniki PMI (Purchasing Managers Index — red.) aż osiem to kraje europejskie, w tym siedem — kraje Unii Europejskiej.
Największa gospodarka Unii, czyli Niemcy z wskaźnikiem 42,4 pkt (spadek z 43,2 w lipcu) są przy tym czerwoną latarnią rankingu. Nigdzie na świecie nie notuje się tak dużego pesymizmu. Nawet w Mjanmie, gdzie panuje obecnie coś na kształt wojny domowej, a władzę w wyniku zamachu stanu trzyma wojskowa junta, delegalizując większość partii politycznych i pacyfikując manifestacje — nastroje biznesowe są lepsze, bo wskaźnik PMI wyniósł tam 43,4 pkt.
Niemiecki wskaźnik dla przemysłu spadł do najniższego poziomu od pięciu miesięcy. Był już wcześniej w historii niżej, ale tylko w jej wyjątkowo złych momentach. Ostatnio było to od sierpnia do października ub.r. wcześniej w czasie pandemii w maju i czerwcu 2020 r., a jeszcze wcześniej w czasie globalnego kryzysu finansowego od listopada 2008 r. do czerwca 2009.
— Recesja w niemieckim sektorze produkcyjnym trwa znacznie dłużej, niż ktokolwiek się spodziewał. W sierpniu nastąpił jeszcze większy spadek zamówień przychodzących, co zabiło wszelkie nadzieje na szybkie odbicie — skomentował w raporcie S&P Global dr Cyrus de la Rubia, główny ekonomista w Hamburg Commercial Bank.
Czytaj także w BUSINESS INSIDER
"Chiny głównym winowajcą"
— Indeks PMI HCOB pokazuje, że recesja [w Niemczech] trwa od połowy 2022 r., co jest niezwykle długim okresem. Zazwyczaj w ciągu ostatnich 30 lat branża potrafiła się odrodzić w ciągu maksymalnie 20 miesięcy od rozpoczęcia recesji. Ale tym razem sytuacja jest inna i głównym winowajcą wydają się Chiny. Kraj ten wchodzi na wyższy poziom, konkurując bezpośrednio z niemieckimi firmami przemysłowymi — nie tylko w Chinach, ale także w Niemczech i na innych kluczowych rynkach, zwłaszcza w sektorach motoryzacyjnym i inżynierii mechanicznej — dodał ekonomista.
Czytaj też: Oto najbrudniejszy kraj na świecie. Naukowcy (tak, amerykańscy) ustalili
— Właśnie wtedy, gdy Niemcy były na skraju zbierania korzyści z niepewnego wzrostu globalnej produkcji, na co wskazuje globalny PMI, cykl gospodarczy wydaje się ponownie gwałtownie spadać. W sierpniu zamówienia eksportowe w Niemczech spadły w znacznie szybszym tempie niż w poprzednich miesiącach. Sugeruje to, że spadek eksportu, który obserwujemy w ostatnich miesiącach, prawdopodobnie utrzyma się przez jakiś czas — ocenia de la Rubia.
— Zaległości w zamówieniach niemieckich firm kurczą się od połowy 2022 r., jak pokazują dane HCOB PMI. Chociaż dane Eurostatu odzwierciedlają ten trend, nie oddają pełnego obrazu — ostrzega.
Wskazuje na przypadek problemów firm pomimo wypełnionych po brzegi portfeli zamówień. Jeśli uzgodnione ceny zamówień nie pokrywają już rosnących kosztów produkcji, to firma może zbankrutować, choć zleceń ma pełno. Do tego momentu dane dotyczące stanu zamówień mogą myląco zawyżać kondycję warunków biznesowych.
— Biorąc pod uwagę ponowny spadek nowych zamówień i to w nieco szybszym tempie, jest mało nadziei, że sektor dóbr inwestycyjnych odnotuje jakąkolwiek ekspansję w nadchodzących miesiącach — podsumowuje ekonomista Hamburg Commercial Bank.
Polska w najgorszej dziesiątce
Polska zresztą nie jest wiele wyżej od Niemiec. Zajmuje dziewiąte miejsce od końca z wskaźnikiem 47,8 pkt, o 0,5 pkt wyżej niż miesiąc wcześniej. Nie jesteśmy jednak w złym gronie, bo najgorszą dziesiątkę zamykają USA z wskaźnikiem 48 pkt., a za nami są Francja, Czechy, Węgry i Holandia. Zrównała się z nami Turcja.
Z unijnych gospodarek najlepsze wyniki notują: Grecja i Szwecja, choć ta pierwsza z najgorszymi oczekiwaniami przedsiębiorców na przyszłość od listopada 2022. W Europie błyszczy jeszcze Wielka Brytania, której brak towarów po wyjściu z UE ewidentnie tak doskwiera, że produkcja się budzi (wysoki wzrost zamówień krajowych), a wskaźnik dla przemysłu jest najwyższy od 26 miesięcy. Wzrost zatrudnienia jest tu najwyższy od ponad dwóch lat, solidny wzrost wykazują: produkcja i nowe zamówienia.
Najwyższe wskaźniki PMI to jednak Azja, a konkretnie: Indie i Kazachstan. Indie z PMI przemysłowym na poziomie 57,5 pkt przejmują rolę Chin (50,4 pkt) jako fabryka świata, a Kazachstan korzysta jako brama do zblokowanej embargami Rosji.
Sama Rosja zresztą też jest wysoko, bo na 7. miejscu od góry rankingu. Ewidentnie jednak spuszcza z tonu, bo wskaźnik sierpniowy spadł o 1,5 pkt w porównaniu z lipcem do 52,1 pkt. Firmy produkcyjne w kraju Putina nie mogą narzekać na nowe zamówienia eksportowe, które rosną w przeciwieństwie do zamówień krajowych.
Spadek wskaźnika PMI dla Rosji jest w najgorszej piątce krajów świata. Największe pogorszenie koniunktury przemysłowej w sierpniu widać w Norwegii (-7 pkt mdm do 52,1), co zestawiając ze spadkiem w Rosji sugeruje, że ceny i popyt na węglowodory nie są już satysfakcjonujące. Drugi co do wielkości spadek odnotowała Mjanma (-5 pkt do 43,4), a trzeci — Stany Zjednoczone. Reakcja biznesu na zgłaszane rewolucyjne pomysły (m.in. kontrola cen) potencjalnej nowej prezydent Kamali Harris (prowadzi w sondażach) ewidentnie nie jest optymistyczna.
Autor: Jacek Frączyk, redaktor Business Insider Polska
